بررسی و تحلیل شکواییه در مثنوی مم و زین

پوختە

شكواییه از قدیمى­ترین گونه­های شعر غنایی است که در ادبیات کردی جایگاه خاص خود را دارد. شعر شکوی با گسترش و استقبال فراگیر و قابل توجهی در ادبیات کردی مواجه شد به نحوی که دیوان­ها و مجموعه­های شعری، آکنده از نمونه­هایی از این گونه­ی ادبی بود که این خود در واقع، پاسخ مثبتی به رغبت عمومی جامعه به این غرض شعری است. مثنوی "مم و زین" از جمله آثاری است که بیانگر اندیشه و باورهایی است که از ساختار سیاسی، اجتماعی، فرهنگی جامعه دوره شاعر تأثیر پذیرفته که می­توان نمونه­های بسیاری از انتقادات شعری را كه تا اندازه­ای انعکاس دهنده تصویری روشن و دقیق از شرایط فکری، روحی و فرهنگی جامعه ملت کرد می­باشد، در این اثر جستجو كرد. این مقاله با روش توصیفی و تحلیلى و مطالعه كتابخانه­اى به بررسى مقوله شکواییه در مثنوی مم و زین می­پردازد كه احمد خانى تا چه اندازه از شکوه و شکایت بهره برده است و شاعر عامل این همه نارضایتی را چه می­داند. نتایج حاصل آمده از این پژوهش نشان می­دهد که احمد خانی سعی داشته است از این رهگذر در قالب شعر شكوى، اهدافى والا را دنبال نماید که همین امر، اهمیت و ارزش آن را بیشتر می­کند و بسیاری از سنت و باورهای اجتماعی و سیاسی نادرست را به نقد بكشد و این نوع ادبی را متحول سازد.