زنجيرەى پاشایانی گوتی و ناسناوەکانیان لەبەر ڕۆشنایی تێکستە مێخییەکان

پوختە

ناسناوی پاشاکان، پاشاکانى گوتی، نووسینی مێخى، میسۆپۆتامیا، سۆمەری

ئەم توێژینەوەیە بەناونیشانی (زنجیرەی پاشایانی گوتی و ناسناوەکانیان لەبەر ڕۆشنایی تێکستە مێخییەکان)، لە مێژووى ناو و ناسناوى پاشا گوتییەکان دەکۆڵێتەوە لەسەرەتای دەرکەوتنیان لە ناوچەکانی زاگرۆس، کە بۆ ماوەیەک لە باکوری میسۆپۆتامیا هاوشێوەی نەتەوە کۆنەکانی تری زاگرۆس فەرمانڕەوایی بەشێکی باکوری میسۆپۆتامیایان کردووە، دواتر توانیان ئیمپراتۆریەتی ئەکەدییەکان بڕوخێنن و بۆ ماوەی زیاتر لەسەدەیەک فەرمانڕەوایی بەشی زۆری میسۆپۆتامیا (وڵاتی ئەکەد و سۆمەر، جگە لە شاری لەگەش) بکەن، لەم تویژینەوەیەدا ئاماژە بە ناوى (25) پاشاى گوتی لەگەڵ ناسناوەکانیان ئەگەر هەبووبێت کراوە، چونکە بەشیک لەم پاشایانە هەڵگری هیچ ناسناوێک نەبوون ئەمەش بۆ ئەوە دەگەڕیتەوە، کە ئێمە نازانین گوتییەکان بە زمانی خۆیان چ ناسناوێکیان بۆ پاشاکانیان بەکارهێناوە، هەروەها تائێستا هیچ لیستێک یان ئەرشیفێکی تایبەت بە پاشاکانی گوتی نییە یان نەدۆزراوەتەوە، کە لەلایەن گوتییەکانەوە نوسرابێت، ئەوەی لەبەردەستدایە لیستی پاشاکانی سۆمەریە، کە ناوی پاشاکانى گوتی تیادا تۆمارکراوە، بەپێی سەرچاوە مێخییەکان پاشاکانى گوتی تەنها هەڵگری ناسناوی پاشا (LUGAL) بوون یان هەر ناسناویان نەبووە، کە ئەمەش جێی پرسیارە، چونکە پاشاكانى گوتی لەڕووی هێز و دەسەڵات و فراوانی ئەو ناوچەیەی فەرمانڕەواییان تیادا کردووە زۆر جیاوازبوون، هەروەها ئەو گۆڕانکاریانەى لە قەڵەمڕەوی دەسەڵاتییان هەبووە بەپێی ئەو تۆمار و نوسراوە مێخییانەی، کە تاوەکو ئێستا دۆزراونەتەوە و لەبەر دەستن، لەم توێژینەوەیەدا هەوڵمانداوە هەموو ئەو بۆچوونانە بخەینە ڕوو، کە لەسەر ناو و ناسناو و ساڵانى فەرمانڕەوایی پاشاکانى گوتی هەیە بەتایبەتیش لەو ماوەیەی، کە فەرمانڕەوایی بەشی زۆری میسۆپۆتامیایان کردووە، ئەم توێژینەوەیە بە شێوەیەکی سەرەکی پشتی بەستووە بە لیستی پاشایانی سۆمەرى.